فاطمه نظام دوست
استاد راهنما:
دکتر امین بابادی
تابستان 1403
تحلیل محتوای کتاب های هدیه های آسمان دوره دوم ابتدایی براساس مولفه های مهارت های زندگی
چکيده
باتوجه به اهمیت کتاب¬های درسی به عنوان یکی از عناصر اساسی برنامه درسی، پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب¬های هدیه¬های آسمان دوره دوم ابتدایی براساس مولفه¬های مهارت¬های زندگی انجام شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش توصیفی از نوع تحلیل محتوای کمی است. واحد تحلیل، مضمون(جملات، تصاویر و تمارین)می¬باشد. مولفه¬های مهارت¬های زندگی ازمنظر سازمان جهانی بهداشت، به عنوان مقولات تحقیق درنظرگرفته شده¬اند. ضمن اینکه، با استناد به منابع معتبر علمی، زیرمولفه¬هایی نیز برای هر مولفه تعریف شده است. جامعه آماری تحقیق نیز، کتاب¬های هدیه¬های آسمان دوره دوم ابتدایی(پایه¬های چهارم، پنجم و ششم) در سال تحصیلی 1403-1402 می¬باشد. از آنجایی که در پژوهش موردنظر از روش سرشماری برای نمونه¬گیری استفاده شده است، درنتیجه نمونه آماری در این پژوهش نیز، همان کتب هدیه¬های آسمان دوره دوم ابتدایی در سال تحصیلی1403-1402می¬باشد. ابزار گردآوری اطلاعات در تحقیق حاضر، چک¬لیست محقق ساخته، متشکل از56 زیرمولفه¬ از مهارت¬های زندگی می¬باشد که از بررسی منابع معتبر حاصل شده است. روایی چک لیست موردنظر از طریق بررسی و تایید 3 نفر متخصص در امر آموزش، حاصل گردید. پایایی تحقیق نیز ازطریق فرمول هولستی، 93/0 محاسبه شد که نشان دهنده پایایی مطلوب می¬باشد. درنهایت اینکه، در تحقیق حاضر برای تجزیه و تحلیل داده¬ها از آمار توصیفی نظیر تعیین فراوانی، درصد و جدول و نمودار استفاده گردید. نتایج حاصل از پژوهش موردنظر نشان داد که در کتاب¬های هدیه¬های آسمان دوره دوم ابتدایی، مهارت ارتباط موثر دارای بالاترین فراوانی بوده و بعد از آن مهارت¬های تفکرانتقادی، حل مسئله، روابط بین فردی، خودآگاهی، همدلی، تفکرخلاق، تصمیم¬گیری، مقابله با هیجانات و مقابله با استرس به ترتیب در جایگاه¬های بعدی، ازنظر میزان فراوانی قرار دارند. بنابراین به مهارت مقابله با استرس در کتاب¬های هدیه¬های آسمان دوره دوم ابتدایی، کمترین توجه اعمال شده است. باتوجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر، به برنامه ریزان درسی و مولفان کتب درسی، پیشنهاد می¬شود که درهنگام تالیف یا تجدیدنظر کتاب¬های درسی نسبت به مولفه¬های مهارت¬های زندگی در محتوای کتب موردنظر توجه بیشتری داشته باشند. به معلمان نیز پیشنهاد می¬شود که درهنگام تدریس هریک از مولفه¬های مربوط به مهارت¬های زندگی از روش تدریس مناسب استفاده نمایند تا دانش آموزان به خوبی، چنین مهارت¬هایی را فراگیرند و به پژوهشگران نیز توصیه می¬شود که تحقیقات متنوع¬تری در رابطه با بررسی کتاب¬های درسی ازمنظر توجه کافی نسبت به مهارت¬های زندگی موردنیاز دانش آموزان انجام دهند.