تأثیر آموزش خودمراقبتی بر گرایش مجدد به اعتیاد و کیفیت زندگی معتادان خودمعرف (مورد مطالعه: معتادان خودمعرف مرکز جامع حیات نو شهرستان خرم‌آباد)

چکیده
هدف از تحقیق حاضر تأثیر آموزش خودمراقبتی بر گرایش مجدد به اعتیاد و کیفیت زندگی معتادان خودمعرف 20 تا 40 ساله‌ی شهرستان خرم‌آباد بوده است. روش تحقیق شبه آزمایشی با دو گروه کنترل و آزمایش و پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. جامعه آماری شامل کلیه مردان معتاد مراجعه کننده به مرکز جامع حیات نو برای ترک اعتیاد، واقع در شهرستان خرم‌آباد در زمستان سال 1402 و در حال درمان با متادون بودند. مجموع این افراد به صورت میانگین بالغ بر 173 نفر بود. حجم نمونه پژوهش با استفاده از نرم افزار G-Power بالغ بر 40 نفر برآورد، و آزمودنی‌ها به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب، و به صورت تصادفی در دو گروه 20 نفره آزمایش و کنترل گمارده شدند. جهت گردآوری اطلاعات از بسته آموزشی خودمراقبتی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی (برای گروه آزمایش) در قالب 14 جلسه یک ساعته و دو پرسشنامه استاندارد 20 سؤالی عقایده وسوسه انگیز (CBQ) وایت (2001) و پرسشنامه 26 سؤالی کیفیت زندگی نجات، منتظری، هلاکویی نائینی، و مجدزاده (1385) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 28 انجام شد. نتیجه بدست آمده از سنجش فرضیه‌ی اصلی تحقیق که با استفاده از آزمون‌ تحلیل کوواریانس چندمتغیری انجام شد؛ نشان داد که آموزش خودمراقبتی بر گرایش مجدد به اعتیاد تأثیر منفی و معنی‌دار (98/0=η) و بر بهبود کیفیت زندگی آنان(92/0=η) تأثیر مثبت و معنی‌داری دارد. نتایج بدست آمده از سنجش فرضیه‌های فرعی تحقیق که با استفاده از آزمون‌ تحلیل کوواریانس ساده انجام شد، نتیجه به دست آمده در فرضیه اصلی را تأیید کرد و نشان داد که آموزش خودمراقبتی به صورت جداگانه، هم بر کاهش گرایش مجدد به اعتیاد و هم بر افزایش کیفیت زندگی معتادان تأثیر معنی‌داری داشته است (05/0>P). با در نظر گرفتن نتایج این پژوهش و اهمیت مددکاری برای معتادان خودمعرف به مراکز بازپروری، توجه به خودمراقبتی یک ضرورت اجتماعی است که از طریق آن می‌توان به کاهش گرایش مجدد به اعتیاد و افزایش کیفیت زندگی معتادان خودمعرف و در مجموع، ارتقای وضعیت سلامت جسمی و روانی این قشر کمک نمود.

کلیدواژه‌ها: خودمراقبتی، گرایش مجدد به اعتیاد، کیفیت زندگی