بررسی سازگاری معلمان با فرهنگ یادگیری الکترونیک در شبکه شاد (مطالعه موردی: معلمان متوسطه دوم شهرستان گلبهار)

چکیده
پژوهش حاضر با هدف تبیین و تحلیل مؤلفه‌های فرهنگی مؤثر بر سازگاری معلمان با یادگیری الکترونیکی در شبکه شاد برای ارتقای فرهنگ آموزشی دیجیتال در مدارس متوسطه دوم شهرستان گلبهار انجام گرفته است. این پژوهش در پی آن است تا با شناسایی ابعاد فرهنگی مؤثر، زمینه‌ساز توسعه‌ی نگرش‌ها و رفتارهای فناورانه در میان معلمان گردد و الگوی مناسبی برای نهادینه‌سازی یادگیری دیجیتال در نظام آموزشی ایران ارائه دهد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، آمیخته است. در مرحله‌ی کیفی، داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۱۵ معلم منتخب مدارس متوسطه شهرستان گلبهار (به روش هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری) گردآوری شد. تحلیل داده‌های کیفی با استفاده از روش تحلیل مضمون براساس الگوی براون و کلارک (2006) صورت گرفت و مؤلفه‌های اصلی سازگاری فرهنگی استخراج گردید. در مرحله‌ی کمی، پرسشنامه‌ی محقق ساخته‌ی فرهنگ یادگیری الکترونیکی با چهار مؤلفه و ۱6 سوال بین ۱۵۰ معلم متوسطه دوم شهرستان گلبهار (به روش تصادفی ساده) توزیع شد. داده‌ها با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای SPSS 26 و AMOS 24 تحلیل گردید تا روابط بین متغیرها و میزان تأثیر مؤلفه‌ها بر سازگاری فرهنگی مورد ارزیابی قرار گیرد. یافته‌های پژوهش نشان داد که مؤلفه‌های سهولت استفاده، فایده ادراک‌شده، تعامل مجازی و خودراهبری عوامل ساختاری در یادگیری نقش تعیین‌کننده‌ای در میزان سازگاری فرهنگی معلمان با محیط‌های یادگیری الکترونیکی دارند. نتایج همچنین بیانگر آن است که تقویت مهارت‌های خودراهبری، افزایش حمایت سازمانی و ارتقای فرهنگ فناوری‌محور می‌تواند به بهبود نگرش، انگیزش و عملکرد معلمان در بسترهای دیجیتال منجر شود. بر این اساس، پیشنهاد می‌شود سیاست‌گذاران و مدیران آموزشی با طراحی و اجرای دوره‌های ضمن خدمت مبتنی بر خودیادگیری، سواد دیجیتال و توانمندسازی فناورانه، زمینه‌ی شکل‌گیری و تقویت فرهنگ یادگیری الکترونیکی در مدارس کشور را فراهم آورند.
واژگان کلیدی: سازگاری فرهنگی، یادگیری الکترونیکی، شبکه شاد، خودراهبری در یادگیری.