بررسی رابطه بین عناصر برنامه درسی دروس پایه هفتم با تربیت شهروند دیجیتال سال تحصیلی 1403-1402 (مورد مطالعه: دانش آموزان دوره اول متوسطه در منطقه 2 شهر مشهد)

چکیده
این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین عناصر برنامه درسی دروس پایه هفتم با تربیت شهروند دیجیتال در سال تحصیلی 1403-1402 انجام شده است. جامعه مورد مطالعه دانش‌آموزان دوره اول متوسطه در منطقه 2 شهر مشهد بودند. این تحقیق کاربردی از نوع توصیفی-همبستگی است. نمونه آماری شامل 292 دانش‌آموز پایه هفتم بود که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. داده‌ها از طریق پرسشنامه‌های محقق‌ساخته گردآوری شده و تحلیل داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه در نرم‌افزار SPSS-26 انجام گرفت. نتایج نشان داد که بین اکثر عناصر برنامه درسی (شامل اهداف، محتوا، روش‌های تدریس، ارزشیابی، مواد و منابع آموزشی، فضا و تجهیزات، گروه‌بندی فراگیران، فعالیت‌های یادگیری و نقش معلم) و تربیت شهروند دیجیتال رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. قوی‌ترین همبستگی‌ها در زمینه گروه‌بندی فراگیران (r = 0.774) و فعالیت‌های یادگیری (r = 0.775) مشاهده شد. تنها در مورد زمان آموزش، نتایج متناقضی به دست آمد، با تأثیر منفی بر جنبه‌های ارزشی تربیت شهروند دیجیتال. این پژوهش نشان می‌دهد که عناصر برنامه درسی نقش مهمی در تربیت شهروند دیجیتال ایفا می‌کنند. به‌ویژه، استراتژی‌های گروه‌بندی مناسب و طراحی فعالیت‌های یادگیری هدفمند می‌توانند به طور قابل توجهی به پرورش شهروندان دیجیتال مسئول و توانمند کمک کنند. یافته‌ها بر ضرورت بازنگری در برنامه‌های درسی، بهبود روش‌های تدریس و ارزشیابی، و توانمندسازی معلمان در زمینه آموزش شهروندی دیجیتال تأکید دارند.
کلیدواژه‌ها: تربیت شهروند دیجیتال، عناصر برنامه درسی دروس پایه هفتم، فناوری آموزشی، مهارت‌های دیجیتال